Yerçekimi dalgaları ilk kez bundan bir buçuk yıl önce bazıları dünyada attığı zaman tespit edildi. İnanılmaz hassas iki detektör (bir tanesi Washington Eyaleti ve diğeri Louisiana’da), bu vakada iki kara delikten kaynaklanan, uzay zamandaki bozulmaları yakaladı. Lazer Girişimölçer Yerçekimi Dalga Gözlemevi (LIGO) adı verilen detektörlerden sorumlu bilim insanları bulguları beş ay sonra açıkladıkları zaman, uluslararası bir sansasyona neden oldu ve 2016’nın en önemli fizik haberi haline geldi. Fizikçiler yüz yıldır, Albert Einstein’ın varlıklarını ilk öngördüğü 1916 yılından bu yana yerçekimi dalgalarının doğrudan kanıtlarının peşindeydi.
Bu etkileyici buluş cevaplanmamış bazı kilit sorular cevapsız bıraktı. Bu soruların arasında en başta geleni dalgaların kaynağının nerede olduğuydu? Eğer her şey planlandığı gibi giderse, bilim insanları gelecekteki tespitler için yakında bu meselenin üstesinden gelebilecektir.
İtalya’daki Bir Tesis Yakında ABD’deki İki Dedektöre Katılacak
Yerçekimi dalgası detektörünün, dev bir L harfi şeklinde kilometrelerce uzunlukta “kolları” vardır ve dalgalar bir detektör kolunda bir protonun çapından daha kısa bir değişikliğe neden olduğu zaman, uzay zamandaki bozulmaları yakalar. Ancak bu aşırı hassas detektörler dünyadaki kaynakların neden olduğu titreşimleri tek başlarına alamazlar.
Bu baharda fizikçiler, İtalyan şehri Pisa yakınında, Virgom adı verilen üçüncü bir yerçekimi dalgası detektörünü yeniden harekete geçirecekler. Virgo çevrim dışıydı ve 2015 yılının Eylül ayında LIGO iki sinyal aldığı zaman yükseltmeler devam ediyordu. Bu üç dev cihazın birlikte çalışmasıyla bilim insanları yerçekimi dalgalarının kaynaklarını tespit etme çalışmalarını belirgin bir şekilde geliştirmeyi umuyorlar.